Celozja to roślina zielna z rodziny amarantusów. Jest znany z miękkich i bujnych kwiatostanów o jasnych kolorach. Nazwa kwiatu jest tłumaczona z greckiego jako „ognisty”, „płonący”. I naprawdę żółte, pomarańczowe i bordowe wiechy przypominają płomienie. Miejsce narodzin celozji to Afryka i Azja Południowa, gdzie tworzy zarośla w rozwoju człowieka. W ogrodzie roślina powinna podkreślać centralne położenie, ponieważ przyciąga maksymalną uwagę.
Opis zakładu
Celozja to jednoroczna lub wieloletnia roślina lub krzew zielny o wysokości 30-90 cm. Pionowo prążkowane łodygi lekko rozgałęziają się. Pokryte są jasnozieloną gładką lub lekko szorstką korą. Na pędach liście petiolate są owalne lub owalne. Mają gładką jasnozieloną powierzchnię i solidne lub faliste krawędzie. Czasami występują odmiany o różnobarwnych liściach, na powierzchni których widoczne są srebrne lub różowe plamy.
Od lipca do zimna celozja cieszy się jasnym, bujnym kwitnieniem. Na wierzchołkach łodyg i w kątach górnych liści kwitną wielokwiatowe kwiatostany grzebienia, kłoska lub cirrus. Składają się z małych biseksualnych kwiatów pomalowanych na różowo, żółto, pomarańczowo, bordowo lub szkarłatnie. W kwiatostanie o wysokości 10-25 cm kwiaty są bardzo gęsto dociśnięte do siebie, więc obecność szypułek i kształt pojedynczej korony jest bardzo trudny do odróżnienia. Kielich składa się z 3 przylistków o jasnym kolorze. W centrum znajduje się 5 pręcików, połączonych przez błoniastą rurkę i wydłużony jajnik.
Po zapyleniu przez owady owoce dojrzewają - polspermowate zaokrąglone kapsułki o średnicy do 4 mm. Górna część dojrzałej kapsułki, podobnie jak pokrywka, otwiera się i wysypuje się z niej podłużne nasiona o długości do 2 mm.
Rodzaje Celosia
Rodzaj celozji ma około 60 gatunków jednorocznych i wieloletnich oraz kilka odmian dekoracyjnych, które różnią się rozmiarem, kształtem kwiatostanów i ich kolorem. Rozważmy tylko niektóre z nich.
Srebrna celozja. Roślina jednoroczna z soczystymi trawiastymi pędami o wysokości 45-100 cm. Szerokie owalne lub jajowate liście na krótkich ogonkach znajdują się na całej długości łodygi. W lipcu na końcach pędów kwitną jasne kwiatostany. Ich kształt zależy od podgatunku.
Grzebień Celosia (srebrny) Pionowe mięsiste łodygi o wysokości około 45 cm pokryte są dużymi jasnozielonymi liśćmi i zwieńczone parasolem lub okrągłym kwiatostanem. W kwiatostanie zebrano wiele małych puszystych kwiatów. W górnej części widoczne są faliste segmenty i grzywka, które niejasno przypominają zarozumialec. Dla tej odmiany ma swoją nazwę. Kolor kwiatostanów jest jasny czerwony, bordowy lub pomarańczowy. Kwitną w lipcu i trwają do października. Odmiany dekoracyjne:
- Atropurpurea - roślina o wysokości 20-25 cm ma różowo-zieloną łodygę i jasnozielone liście, a bujny purpurowy kwiatostan zdobi górę;
- Impress to niska roślina z ciemnoczerwonymi dużymi liśćmi i czerwonym kwiatostanem.
Celosia (srebrna) paniculata. Roślina o wysokości 20-100 cm składa się z prostych, słabo rozgałęzionych łodyg i dużych, gładkich liści o jasnozielonym odcieniu. W lipcu nad zaroślami kwitną kwiatostany w kolorze różowym, czerwonym, żółtym lub pomarańczowym. Odmiany:
- Golden Flitz - roślina do 80 cm wysokości rozpuszcza duże pomarańczowo-żółte wiechy;
- Goldfeder - zahamowany złotymi żółtymi kwiatami;
- Nowy wygląd - roślina do 40 cm wysokości pokryta jest purpurowo-fioletowymi liśćmi i kwiatami żółtawo-pomarańczowymi kwiatostanami.
Spikelet celosia. Roślina nie jest jeszcze tak popularna wśród ogrodników. Dorasta do 1,2 m wysokości i rozpuszcza cieńsze kwiatostany przypominające kłoski. Są pomalowane na żółto i pomarańczowo. Zanikając, dolne korony nabierają srebrnego odcienia.
Uprawa i sadzenie
Najczęściej nasiona są wykorzystywane do rozmnażania celozi. Aby celozja kwitnie wcześniej, sadzonki są wstępnie uprawiane. Pod koniec marca nasiona nasiąknięte są hormonami i stymulantami wzrostu („Elin”, „Cyrkon”). Mieszankę wermikulitu z glebą humusową wlewa się do płytkich skrzynek. Nasiona są równomiernie rozmieszczone na powierzchni gleby. Są wciskane w deskę, ale nie posypane na wierzchu. Uprawy opryskuje się wodą i przykrywa folią. Muszą kiełkować w miejscu o rozproszonym jasnym świetle i temperaturze + 23 ... + 25 ° C. Aby nie rozwijać grzybów, szklarnia jest codziennie wietrzona i kondensat jest usuwany.
Za tydzień pojawią się przyjazne kiełki, po których film zostanie usunięty. Po utworzeniu dwóch prawdziwych liści sadzonki są zanurzane w oddzielnych doniczkach lub w skrzyniach w odległości 5 cm. Pod koniec kwietnia temperatura zawartości jest obniżana do + 17 ... + 20 ° C. W ciepłe dni sadzonki są zabierane na zewnątrz. Kiedy zniknie prawdopodobieństwo mrozu, sadzonki sadzi się na otwartym terenie, gdzie dla roślin wybiera się dobrze oświetlone miejsce bez przeciągów.
Gleba powinna być lekka, pożywna i dobrze przepuszczalna. Najlepiej nadają się gleby o neutralnej lub lekko kwaśnej reakcji. Podczas kopania do wapna dodaje się wapno żużlowe. Co najważniejsze, celozja zakorzenia się na glebie złożonej z gliny, piasku, zgniłego obornika i kompostu. Kłącza rośliny są dość delikatne, więc sadzi się je razem z doniczkami torfowymi lub bryłą ziemi. Odległość między nasadzeniami zależy od wysokości konkretnej odmiany i wynosi 15-30 cm.
Pielęgnacja roślin
Celosia wymaga dużego wysiłku od ogrodnika. Ona naprawdę lubi podlewanie. W upalne dni kwiaty są podlewane co 1-2 dni. Tylko warstwa wierzchnia powinna wyschnąć, ale woda nie powinna stagnować u korzeni. Roślina jest termofilna, absolutnie nie toleruje mrozu, ale zwykle odczuwa nawet silne letnie upał. Kwitnienie kończy się jesienią, gdy temperatura spadnie do + 1 ... + 5 ° C. Takie zimno powoduje śmierć rośliny. Jeśli celozja jest uprawiana w pojemnikach, należy ją przynieść przed snapem na zimno.
Jeszcze przed przesadzeniem na otwarte podłoże sadzonki są nawożone kompleksem mineralnym o wysokiej zawartości azotu i fosforu. W maju, po posadzeniu w otwartym terenie, celozja jest podlewana nawozami mineralnymi lub organicznymi 1-2 razy w miesiącu. Odpowiednie są tylko zepsute substancje organiczne, w przeciwnym razie celozja umrze.
Aby powietrze wnikało do korzeni, gleba w pobliżu roślin jest okresowo poluzowana, a chwasty są usuwane. Wysokie pędy, chociaż są odporne, wymagają podwiązki. Wiatr lub ulewny deszcz mogą je złamać.
Dorosła celozja jest odporna na choroby roślin, ale młode sadzonki cierpią na choroby grzybowe, szczególnie z czarnej nogi. Ważne jest kontrolowanie podlewania i zapobieganie zalewaniu gleby. Powierzchnia gleby jest regularnie poluzowana i mieszana z popiołem drzewnym. Mszyce mogą osadzać się na łodygach i liściach roślin. Pozbywają się go za pomocą insektycydów. Dla tych, którzy nie lubią chemikaliów, odpowiednie jest spryskiwanie roztworem mydła. Wszystkie procedury zwalczania szkodników przeprowadzane są wieczorem, bliżej zachodu słońca.
Zastosowanie celozji
Celozja uderza niezwykłymi grubymi kwiatostanami, które dobrze wyglądają w pojedynczych lądowaniach wzdłuż ogrodzenia, granicy lub ścian domów. W dużych rabatach kwiatowych znajduje się w środku lub bliżej krawędzi, w zależności od wysokości odmiany. Nisko rosnące rośliny, zwłaszcza czesana celozja, są często sadzone w pojemnikach i doniczkach do dekoracji balkonów i werand, a także są stosowane jako rośliny doniczkowe. Wygląd celozji jest tak jasny, że trudno jest znaleźć partnerów w ogrodzie kwiatowym. Rośliny z żółtymi kwiatami są czasami łączone z ageratum lub chabrami, a czerwone kwiaty z białą lobelią. Wszystkie rośliny dobrze wyglądają w sąsiedztwie z uprawami zbóż lub ozdobno-liściastych. Nawet suszone kwiaty zachowują swój efekt dekoracyjny, dlatego często są używane do tworzenia suchych kompozycji.
Oprócz dekoracyjnych celozja ma praktyczne zastosowania. Młode pędy celozi można wykorzystać jako pokarm. Są dodawane do sałatek lub dodatków. Celozja ma również właściwości lecznicze. Herbatę parzono z suszonych liści rośliny, co pomaga wzmocnić układ odpornościowy, zwalcza niektóre choroby krwi i poprawia wzrok. Płukanie wywaru z jamy ustnej zmniejsza stan zapalny i leczy małe rany.
