Marchew jest jedną z najważniejszych roślin okopowych dla ludzi, uprawianych na obszarach o umiarkowanym klimacie. Dzisiejsze uprawiane warzywa uzyskano z dzikich odmian, których korzenie w ogóle nie były pomarańczowe. Jak pokazują naukowcy, marchewki były pierwotnie purpurowe lub żółte.
Trudno jest ocenić pochodzenie i ścieżki ewolucji istniejących 80 rodzajów uprawianej marchwi. Nasiona marchwi są znalezione przez archeologów podczas wykopalisk na całym wybrzeżu Morza Śródziemnego, w Afryce Północnej, w regionie azjatyckim oraz w krajach europejskich o umiarkowanym klimacie.
Dzikie gatunki, najprawdopodobniej początkowo dla człowieka, nie były źródłem soczystych roślin okopowych, ale zielonych. Być może marchewka była używana jako roślina lecznicza.
W tym samym czasie, w Iranie i Europie, warstwy kulturowe, w których znaleziono dowody wzrostu marchwi, mają około 5 tysięcy lat. Pyłek kopalny roślin z rodziny Apiaceae należących do okresu eocenu ma wiek od 55 do 34 milionów lat, co wskazuje na starożytność rodzaju.
Przodkowie współczesnych odmian marchwi
Dzisiaj potwierdzono istnienie dwóch podstawowych rodzajów uprawianej marchwi.Orientalna lub azjatycka marchewka historycznie, ze względu na barwną antocyjaninę, ma purpurowy kolor. A w niektórych kolorystyka jest tak intensywna, że zaczęli mówić o czarnej marchewce.
Liście pierzaste typu wschodniego mają srebrzysty odcień i są zauważalnie owłosione. Takie marchewki otrzymały największą dystrybucję w Afganistanie, w Himalajach i górach Hindukuszu, oraz w Iranie, Indiach i niektórych regionach Rosji. Żółte marchewki znajdują się również na tych terytoriach, które na wolności są twardsze niż ciemne i mają wyraźny ostry smak.
Początek kulturalnej uprawy purpurowej marchwi przypuszczalnie przypada na X wiek. Trzy wieki później, purpurowe korzenie pojawiły się na Morzu Śródziemnym, a nieco później były uprawiane w Chinach i Japonii. Wschodnia żółta i purpurowa marchewka są dziś nadal uprawiane w Azji, używane do produkcji mocnych napojów alkoholowych, ale są gorsze pod względem popularności i dystrybucji od zachodnich odmian z pomarańczowymi korzeniami.
Współczesny typ zachodniej marchwi jest barwiony karotenem, więc korzenie mogą być czerwone, pomarańczowe, żółte lub prawie białe.
Najprawdopodobniej takie odmiany były wynikiem hybrydyzacji i krzyżowania roślin typu wschodniego z dzikim podgatunkiem śródziemnomorskiej żółtej marchwi.Rośliny okopowe konsumowane przez Europejczyków, aż do XVII wieku, były cienkie, silnie rozgałęzione i wcale nie soczyste.
Historia marchwi w czasach starożytnych
Dowody na spożycie dzikiej marchwi potwierdzone przez znaleziska archeologiczne stwierdzono na terenie starożytnego człowieka w Szwajcarii.
Na rysunkach świątynnych w egipskim Luksorze, pochodzącym z drugiego tysiąclecia pne, widać purpurowe korzenie. A w papirusie, znalezionym w jednym z pochówków faraona, mówi się o traktowaniu nasion marchwi lub podobnej do niej rośliny. Jednak ani archeolodzy, ani paleobotaniści nie byli w stanie potwierdzić założeń egiptologów dotyczących rozprzestrzeniania się purpurowej marchwi w Dolinie Nilu. Być może starożytni Egipcjanie znali innych członków rodziny Apiaceae, takich jak anyż, seler lub kolendra.
Skamieniałe nasiona marchwi, mające co najmniej pięć tysięcy lat, znaleziono w górach Iranu i Afganistanie.
W Azji znaleziono wiele odmian o różnych kolorach, istnieją dowody na stosowanie dzikiej marchwi w okresie helleńskim w Grecji. Zasadniczo nasiona marchwi i kłącza były używane do celów leczniczych.Na przykład w Ardenach w czasach starożytnego Rzymu marchew służyła jako afrodyzjak, a król pontyjski Mithridates VI uważał, że marchew może neutralizować trucizny.
Dioscorides, który służył jako lekarz w armii rzymskiej, w pracy De Materia Medica podczas kampanii opisał i nakreślił ponad 600 gatunków roślin leczniczych. Bizantyńska edycja pracy, datowana na rok 512, ukazuje czytelnikowi wygląd pomarańczowej marchwi.
Udokumentowana historia marchwi i ich wprowadzenie do kultury
Pierwsze kulturalne nasadzenia purpurowej i żółtej marchwi, zgodnie z potwierdzonymi źródłami, pojawiły się w X wieku w Afganistanie i Persji. W tym samym czasie w Iranie i na północy Półwyspu Arabskiego pojawiają się marchewki z czerwonymi warzywami korzeniowymi.- W XI wieku rośliny żółtych, czerwonych i fioletowych marchwi uprawiane są w Syrii i innych regionach Afryki Północnej.
- Przez kraje Bliskiego Wschodu i Afryki w XII wieku marchewka typu wschodniego przybyła do mauretańskiej Hiszpanii.
- W tym samym czasie roślina azjatycka dotarła do Chin i Włoch, gdzie czerwona marchew zaczęła się rozprzestrzeniać w XII wieku.
- W XIV-XV wieku czerwoną, żółtą i białą marchewkę zaczęto uprawiać w Niemczech, Francji, Anglii i Holandii.
- W Europie, dzięki krzyżowaniu, w XVII wieku pojawiła się niespotykana pomarańczowa marchewka.
- W tym samym czasie warzywa pomarańczowe i białe są dostarczane do Ameryki Południowej i Północnej, aw Japonii najpierw rozwijają się na wschodzie, a sto lat później na typ marchwi zachodni.
Pierwsze kulturalne nasadzenia purpurowej i żółtej marchwi, zgodnie z potwierdzonymi źródłami, pojawiły się w X wieku w Afganistanie i Persji. W tym samym czasie w Iranie i na północy Półwyspu Arabskiego pojawiają się marchewki z czerwonymi warzywami korzeniowymi.Białe marchewkowe zagadki i klasyfikacja
W starożytnym Rzymie i Grecji marchew nazywano inaczej, co doprowadziło do sprzecznych interpretacji. W szczególności, pod nazwą Pastinaca, możliwe było ukrycie w tym czasie niemal białej marchwi i lekkich warzyw korzeniowych bardzo popularnego pasternaku.
Daj marchewki imię Daucus, oddzielając je od pokrewnych gatunków, zasugerował Galen. Stało się to w drugim wieku nowej ery. W tamtych latach rzymskiemu naukowcowi Ateneum zasugerowano nazwę Carota, a korzeń warzywny jest również określany w książce kulinarnej Apicius Czclius, której historia sięga 230 lat.
Jednak wraz z upadkiem Rzymu odniesienia do marchwi z europejskich źródeł pisanych całkowicie zanikają. A zamieszanie w identyfikacji roślin o podobnym charakterze i związku trwało do średniowiecza, aż purpurowe i żółte rośliny okopowe zostały ponownie przywiezione do Europy z Azji.
Karol Wielki wydał dekret o pełnym szacunku dla marchwi i uznaniu jego najcenniejszej rośliny, a dzięki ażurowym liściom i kwiatostanom, parasole w historii, marchew stała się znana jako "koronki królowej Anny".
Dziś nazwy wszystkich odmian, począwszy od białych korzeni, kończąc na czarnej marchewce, podlegają klasyfikacji Linnaeusa, opracowanej przez niego w 1753 roku.
Rozpocznij selekcję marchwi
Celowa selekcja gatunku rozpoczęła się stosunkowo niedawno. Opis pierwszego odmiany pochodzi z 1721 roku i jest dziełem holenderskich botaników. Sprawienie, że marchewki wytwarzają więcej słodkich i większych kłączy okazało się łatwe. Aby ukorzenienie stało się zauważalnie prostsze, słodsze i bardziej soczyste, roślina potrzebowała tylko dobrej opieki i uprawy kilku pokoleń w sprzyjających warunkach.
Historycy byli zaskoczeni, że od pojawienia się żółtej i czerwonej marchwi w Holandii minęło niecałe trzy stulecia, aż do momentu, gdy pojawiły się w niej gatunki roślinne, tak jakby sama roślina chciała być uprawiana.
Najbardziej znane odmiany, Nantes i Chantonne, ludzkość jest zobowiązana do francuskiego ogrodnika ascetycznego Louisa de Vilmorina, który w XIX wieku położył podwaliny nowoczesnej produkcji roślinnej, aw 1856 opublikował opis popularnych odmian dzisiaj.
Tworzenie barwnika marchwi
Podstawą produkcji białej i pomarańczowej marchwi były żółto-wschodnie odmiany.Ten wniosek, po analizie puli genetycznej roślin, został dokonany przez genetyków, całkiem niedawno, ale świat nadal kultywuje zarówno żółtą, jak i czerwoną marchewkę. Różnorodna purpurowa marchewka o szczególnie intensywnym ciemnym kolorze nazywana czarnym. Jaki jest więc powód takiej różnorodności kolorów?
Zabarwienie korzenia marchwi jest wynikiem działania różnych barwników związanych z karotenoidami.
Α- i β-karoten są odpowiedzialne za pomarańczowy i żółty kolor korzenia.W tym przypadku β-karoten może stanowić nawet połowę całkowitej zawartości karotenoidów w pomarańczowej lub żółtej marchwi.- Kolor czerwonych korzeni marchwi wynika z obecności likopenu i ksantofili.
- Białe korzenie mają najniższą zawartość karotenu.
- Fioletowa i czarna marchewka, oprócz karotenu, zawiera bardzo dużo antocyjanów, co powoduje większą zdolność antyoksydacyjną niż inne rodzaje roślin okopowych.
Α- i β-karoten są odpowiedzialne za pomarańczowy i żółty kolor korzenia.W tym przypadku β-karoten może stanowić nawet połowę całkowitej zawartości karotenoidów w pomarańczowej lub żółtej marchwi.W procesie rozmnażania marchew stała się większa i soczysta. Straciła niektóre z olejków eterycznych, ale nabrała innych zdrowych właściwości, w zależności od koloru i intensywności.
